به گزارش هواداری نیوز؛ هجدهمین دوره جام ملت‌های فوتبال آسیا، روز بیست و دوم دی‌ماه با دیدار تیم‌های ملی قطر و لبنان آغاز گردید تا  بیست و چهار تیم‌ حاضر در مرحله نهایی این دوره از مسابقات جنگی تمام عیار را برای قهرمانی این دوره آغاز کنند. هر چند تمامی کشورهای حاضر در این مرحله مدعی جدی کسب جام نیستند، اما هر کدام با انگیزه‌های متفاوتی در مسابقات حاضر شده و البته قدرت‌های درجه یک فوتبال قاره کهن برنامه ویژه‌ای برای قرار گرفتن در مربع قهرمانی دارند. در این بین تیم ملی فوتبال ایران که از آخرین قهرمانی‌اش در این تورنمنت مهم، سال‌های زیادی گذشته، با هدایت امیر قلعه نویی و حضور نسل پنجم طلایی فوتبال کشور انگیزه‌های فراوانی برای قهرمانی دارد. با این مقدمه نگاهی به شرایط جام ملت‌های آسیا 2023 قطر و همچنین تیم ملی ایران خواهیم انداخت:

آرزوی بزرگ

تیم ملی فوتبال ایران آخرین قهرمانی خود را در جام ملت‌های آسیا در ششمین دوره این مسابقات و در سال 1976 میلادی در حالی که تهران میزبان این مسابقات بود، بدست آورد. در حقیقت ایران بعد از سه دوره متوالی قهرمانی، هرگز موفق به کسب جام نگردید و حتی موفق نشد فینال این تورنمت بزرگ را تجربه کند. چند مقام سوم و چهارم و حذف در مرحله حذفی آرزوی بزرگ ایرانیان را برای کسب جام به پنجاه سال نزدیک کرده است. در طول این سال‌ها بازیکنانی بزرگی چون علی دایی، احمد رضا عابدزاده، مرحوم سیروس قایقران و جواد زرینچه و بسیار از بزرگان فوتبال ایران در ترکیب تیم ملی فوتبال کشور قرار گرفته‌اند اما نبوغ بالای آنان هرگز نتوانست به مدد مربیان متعدد این تیم آمده و علیرغم اینکه در اغلب دوره‌ها، بازیکنان ایران نمایش فوق العاده‌ای از خود نشان داده بودند اما صرفا به خاطر آنچه مربوط به زیرساخت‌های نرم افزاری و سخت افزاری می‌شود، به جز ناکامی چیز دیگری نصیب فوتبال ملی ایران نشده است.

گروه آسان

گروه C مسابقات با حضور ایران، امارات متحده عربی، هنگ کنگ و فلسطین، نمی‌تواند گروهی سخت و غیر قابل عبوری باشد. سخت‌ترین حریف ایران در این مرحله را باید امارات بدانیم که در دهه گذشته شرایط ایده‌آلی را نداشته و تبدیل به تیمی معمولی شده است. با این حال و علیرغم حضور تیم‌‌های نه چندان قوی، تیم ملی نباید حریفان خود را دست کم بگیرد و لازم است مقتدرانه به جمع تیم‌های یک‌هشتم نهایی جام صعود نماید. قدر مسلم اینکه صدرنشینی در مرحله گروهی راه صعود به یک‌چهارم نهایی را برای تیم ملی هموارتر خواهد کرد.

 مرحله حذفی و احتمالات

 تیم ملی فوتبال ایران در صورت صدرنشینی، در مرحله یک هشتم نهایی با یکی از تیم‌های سوم برتر گروه‌های A,B,F دیدار خواهد کرد، جایی که احتمال صعود تیم‌هایی چون تاجیکستان، سوریه یا ازبکستان، قرقیزستان و تایلند بیشتر از دیگر کشورها خواهد بود.  این بدان معناست که راه صعود ایران در صورت صدرنشینی به مرحله یک چهارم نهایی نسبتا هموار و آسان تصور می‌گردد. در این مرحله تیم ملی باید با برنده دیدار تیم نخست گروه E و تیم دوم گروه D روبرو شود. در گروه E طبیعتا شانس کره جنوبی برای صدرنشینی بیشتر است و به احتمال زیاد، در گروه D ، عراق به عنوان تیم دوم راهی دور بعد خواهد شد، اما صعود به عنوان تیم دوم گروه،  ایران را به  چین و حتی قطر رسانده که ظاهرا باید دیداری آسان باشد اما چین در سال‌های اخیر بسیار ناشناخته عمل کرده و قطر در مناسبات "ای اف سی" نفوذ فراوانی دارد. از طرفی ایستادن در رتبه دوم گروه شرایط را در یک چهارم نهایی نیز دشوار خواهد کرد؛ شاگردان قلعه‌نویی در  این مرحله  باید با برنده صدرنشین گروه D که احتمالا ژاپن است و یکی از تیم‌های برتر سوم روبرو شوند. این بدان معنی است که فینال زود هنگام مسابقات با توجه به آمادگی بالای ژاپن شاید به وداعی دوباره در این مرحله برای ایران منجر گردد.

نسل طلایی در اندیشه قهرمانی

شاید به جرأت بتوان گفت: نسل پنجم طلایی فوتبال ایران را بازیکنانی تشکیل می‌دهند که قرار است در ترکیب تیم ملی مقابل حریفان آسیایی در تورنمنت بزرگ جام ملت‌های قطر قرار بگیرند. مردان بزرگی چون سردار آزمون، مهدی طارمی، علیرضا بیرانوند، علیرضا جهانبخش، امید ابراهیمی، رامین رضاییان و روزبه چشمی در کنار جوانی چون مهدی قائدی، محمد محبی، سید مجید حسینی قادرند با غیرت ایرانی خود، هر غیرممکنی را ممکن سازند. بی گمان اسلحه پنهان امیر قلعه نویی در جام ملت‌های پیش رو توانمندی‌های فردی بازیکنانی است که آنان را در سطح اول فوتبال قاره نگه داشته و هراس پنهانی را در دل حریفان انداخته است. نسل طلایی حال حاضر فوتبال ایران در اندشیه قهرمانی است تا بار دیگر اعتبار فوتبال این سرزمین را به رخ فوتبال جهان بکشد. 

قلعه نویی و تجربه گران‌بها

قدر مسلم اینکه امیر قلعه نویی در عرصه مربیگری بسیار باتجربه است. او در تیم‌های بزرگی چون استقلال، سپاهان و تراکتور مربیگری  کرده و تجربه بزرگ تیم ملی را نیز در کارنامه دارد. سرمربی تیم ملی با قهرمانی نیز بیگانه نیست و راه رسیدن به آن را به خوبی می‌شناسد. قلعه‌نویی اگر دچار بدشانسی‌های منحصر به فرد گذشته در آوردگاه قاره‌ای نگردد، براحتی تیم ملی فوتبال ایران را به جمع چهار تیم نهایی خواهد رساند.  به عبارتی مسیر صدرنشینی در مرحله گروهی نشان می‌دهد که ایران برای رسیدن به نیمه نهایی احتمالا با کره جنوبی مواجه خواهد شد. کره جنوبی به مراتب شرایطی برابر با ایران، نسبت به ژاپن دارد و گذشتن از سد آنان ضریب بالایی را به خود اختصاص داده است. در این شرایط و بر حسب احتمالات موجود ایران برای فینالیست شدن باید از سد قطری بگذرد که به لحاظ داشتن بازیکنان توانمند به مراتب از ایران ضعیف‌تر است.

نگاهی به حریفان

شش تیم "سید" یک آسیا را می‌توان قدرت‌های فوتبال قاره کهن بدانیم؛ قطر، استرالیا، ایران، ژاپن، کره جنوبی و عربستان کشورهایی هستند که سابقه قهرمانی آسیا را داشته و یقینا در جام پیش رو حرف‌های زیادی برای گفتن دارند. با این حال باید ژاپن و کره جنوبی را به عنوان قدرت‌های اول  و دوم فوتبال قاره کهن در سال‌های اخیر بدانیم و سهم عمده‌ای برای موفقیت عربستان و استرالیا قائل باشیم. از طرفی اگر منصفانه به فوتبال آسیا بنگریم باید اعتراف کنیم که ایران با  توجه به شرایطی که در خصوص صنعت بزرگ فوتبال دارد، بخت سوم و یا چهارم قهرمانی است. در این بین نباید از آمادگی شگفت انگیز ژاپنی‌ها، انگیزه همیشگی فوتبالیست‌های کره جنوبی، تدارک حیرت انگیز عربستان و شانس‌های گوناگون قطر و استرالیا به سادگی بگذریم.

احتمالات قهرمانی

همانطور که گفته شد باید بخت نخست قهرمانی را به ژاپن اختصاص بدهیم و از کره جنوبی و عربستان به عنوان گزینه‌های بعدی یاد کنیم. اما در مورد ایران قضایا کمی تفاوت دارد؛ ایران به لحاظ بازیکن غنی و به لحاظ تدارک بسیار فقیر است. این تناقض در مسیر یک تورنمنت همواره نموداری را تشکیل می‌دهد که  باید آن را یک گام به جلو و دو گام به عقب تعبیر نماییم. به عبارتی شرایط به گونه‌ای است که اگر به لحاظ روحی و روانی و همچنین تاکتیک اتخاذ شده اتفاقات مثبتی "چه حقیقی و چه برحسب شانس و اقبال" رقم بخورد، گذشتن از سد کره جنوبی و ژاپن غیرممکن نیست. اما عکس این جریان نیز صادق است. فوتبال ایران شکست‌های غیرمنتظره‌ای را سراغ دارد که به حذف ناباورانه منجر شده است. شکست‌هایی که مورد پیش‌بینی قرار نگرفته و تمرکزی در مورد آن وجود نداشته است.

ایران به‌دنبال افتخارآفرینی و جام

با تمام این تعاریف باید گفت تیم ملی فوتبال جمهوری اسلامی ایران به دنبال افتخارآفرینی است و مقدمات آن هرچند به لحاظ تدارک در سطح قابل قبولی نبوده اما به لحاظ انگیزه و موجودی برای رسیدن به این مهم تا حدود زیادی فراهم گردیده است. رقیبان ایران هر اندازه که قوی باشند اما تابع فرهنگ فوتبال آسیا هستند و فوتبال آسیا به غیراز موارد استثنایی تابع احساسات و حوادث بوده و همچنان رگه‌هایی از آماتوریسم بر آن حاکم است. در این فوتبال می‌توان بدنبال معجزه هم بود. هرچند فلسفه و یا به تعبیری، زیبایی فوتبال در همین ناشناخته‌هاست. بنابراین می‌توانیم به قهرمانی فوتبال ایران در جام ملت‌های 2023 قطر امیدوار باشیم.

نویسنده: حسن صانعی پور